Akumulatory litowo-polimerowe (zwane dalej „akumulatorami lipo”) są najnowszym typem baterii obecnie stosowanym w wielu urządzeniach elektronicznych, także w modelarstwie. Ten typ akumulatorów jest najbardziej popularny wśród osób, które wymagają długiego czasu pracy i dużej mocy.
Akumulatory lipo mają wiele zalet, lecz każdy użytkownik musi zdecydować czy w jego opinii korzyści przewyższają wady użytkowania tych baterii. Nie powodują one zagrożenia i nie ma się czego obawiać tak długo jak zachowane są ogólne zasady związane z ich użytkowaniem.
Pakiety LiPo vs NiMH / NiCd
Akumulatory LiPo przewyższają swoich konkurentów 4 ważnymi cechami:
- Akumulatory lipo są znacznie lżejsze od NiMH / NiCd
- Mogą być niemalże dowolnej wielkości lub kształtu
- Umożliwiają przechowywanie znacznie większej energii
- Pozwalają na szybsze rozładowywanie
Lecz wszystko co ma swoje zalety musi mieć także i wady:
- Akumulatory lipo mają krótszą żywotność niż akumulatory NiMH / NiCd. Lipo pozwala średnio tylko na 300-400 cykli
- Wrażliwa chemia wewnątrz lipo może doprowadzić do pożaru, jeśli bateria zostanie przebita
- Podczas użytkowania akumulatorów lipo trzeba zachować szczególną ostrożność a także przechowywać je w miejscach uniemożliwiających wszczęcie pożaru (metalowe kasetki, specjalne torby itd.)
- Ładowanie lipo powinno być nadzorowane niemal cały czas.
Liczby i oznaczenia na akumulatorach LiPo
Jakie jest znaczenie tych cyfr i liter? Wyjaśnijmy wszystko po kolei:
- Napięcie (Voltage) / Liczba Cel (Cell Count)
Ogniwo LiPo ma nominalne napięcie 3,7V. Jeśli akumulator ma 7,4V oznacza to, że istnieją dwie cele w serii (napięcie jest dodawane do siebie). Powszechnie mówimy, pakiet 2S co oznacza 2 cele w serii, czyli 7,4V.
Gdy baterie LiPo wchodziły na rynek można było zaobserwować takie oznaczenie jak np.: 2S2P. Oznaczało to, że w akumulatorze znajdowały się 4 cele, 2 cele połączone szeregowo, a dwie kolejne podłączone do pierwszych dwóch równolegle. Termin ten nie jest obecnie stosowany, jednak jeśli trafisz na jakiś poradnik na temat akumulatorów lipo sprzed kilku lat to ta informacja będzie bardzo przydatna.
Napięcie akumulatora ma na celu ustalenie jak szybko pojazd będzie się poruszał. Ma bezpośredni wpływ na obroty silnika elektrycznego. (Prędkość silników bezszczotkowych jest podawana w kV, co znaczy „RPM (obroty na minutę) / Volt”). Więc jeśli masz silnik bezszczotkowy 3,500 kV oznacza to, że na każdy Volt, silnik będzie się obracał 3500 razy w ciągu minuty. Na baterii LiPo 2S ten motor będzie obracał się 25,900 RPM. Więc im większe jest napięcie tym silnik bezszczotkowy będzie miał więcej mocy.
- Pojemność (Capacity)
Pojemność baterii to po prostu miara ile mocy bateria może przechowywać. Jednostką miary są tu miliampero-godziny (mAh).
1000mAh = 1 Amp (1A)
Im większa pojemność akumulatora lipo tym większa masa i wielkość fizyczna. Pozostają także kwestie takie jak nagromadzenie ciepła podczas pracy silnika i możliwość jego spalenia podczas zbyt długiej pracy. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest wybranie optymalnej wielkości akumulatora i zakup akumulatora zapasowego, który możemy łatwo wymienić w modelu. Podczas „pit-stopu” nasze silniki będą miały okazje się schłodzić.
- Wydajność prądowa (Discharge rate C)
Napięcie i pojemność miały bezpośredni i zrozumiały wpływ na niektóre aspekty pojazdu np. prędkość i czas pracy. To sprawia że są łatwe do zrozumienia. Wydajność prądowa (opisywana jako jednostka C) jest nieco trudniejsza do zrozumienia i prowadzi to do najbardziej przereklamowanego i niezrozumiałego aspektu akumulatorów LiPo.
C jest miarą tego, jak szybko bateria może być rozładowana bezpiecznie i bez szkody dla akumulatora. Jedną z rzeczy, która komplikuje sprawę jest to, że to nie jedyna liczba, która określa wydajność prądową.
20C = 20 x Pojemność (w Amperach)
Obliczając C naszej przykładowej baterii: 20×5= 100A
Otrzymana wartość jest maksymalną wartością jaką można obciążyć akumulator lipo. Większy pobór prądu może w najlepszym przypadku przyśpieszyć proces degradacji baterii. W najgorszym bateria może się zapalić.
Większość baterii ma podawane 2 wartości rozładowywania: rozładowywanie ciągłe (które omawialiśmy powyżej) i rozładowanie szczytowe. To drugie jest istotne tylko podczas 10-sekundowych serii a nie w sposób ciągły. Na przykład podczas przyśpieszania pojazdu pobór mocy będzie szczytowy.
Nasza przykładowa bateria ma rozładowywanie szczytowe 30C. Oznacza to, że wytrzyma pobór prądu 150A, lecz tylko przez 10 sekund lub mniej.
W sieci istnieje pełno dyskusji na temat tego, na który rodzaj wydajności prądowej zwracać większą uwagę i czy szukać akumulatorów z najwyższą wartością C, czy tylko wystarczającą na pokrycie naszego zapotrzebowania.
Opór wewnętrzny
Pora poruszyć kolejny z bardzo ważnych czynników który należy brać pod uwagę podczas wyboru akumulatora Lipo, czyli opór wewnętrzny (IR). Problem w tym, że większość akumulatorów dostępnych na rynku nie prezentuje tej informacji w widocznym miejscu.
Powodem tego, jest fakt, iż opór wewnętrzny akumulatora zmienia się z czasem i z powodu temperatury. Jednak to że ta informacja nie jest ogólnie dostępna na opakowaniu nie znaczy to, że nie jest to ważne kryterium podczas zakupu akumulatora.
Aby zrozumieć dlaczego IR jest takie ważne musimy wpierw zrozumieć co to takiego jest: W prostych słowach opór wewnętrzny jest miarą trudności z jaką akumulator musi się zmierzyć aby dostarczyć energię do silnika, kontrolera lotu lub dowolnego urządzenia.
Im wartość IR jest większa, tym trudniej jest akumulatorowi dostarczyć niezbędną energię. Energia, która napotyka opór jest tracona w postaci ciepła. Podsumowując: Opór wewnętrzny jest rodzajem miary wydajności baterii.
Rezystancja wewnętrzna jest mierzona w miliohm (mΩ).
1,000 mA jest równe 1 Ohm (Ω)
Pomiar IR baterii wymaga specjalnego urządzenia lub ładowarki z taką opcją. Narzędzia do mierzenia rezystancji wewnętrznej akumulatorów Lipo są bardzo drogie, dlatego najlepiej znaleźć ładowarkę z taką opcją. Niektóre z nich będą mierzyć IR każdej celi osobno, inne podają wartość dla całego akumulatora.
W przypadku oddzielnego pomiaru każdej celi musimy dodać do siebie wartości IR każdej komórki:
Załóżmy, że mamy akumulator 3S i pomiar każdej celi z osobna daje następujące wyniki:
Cela 1 : 3mΩ | Cela 2: 5mΩ | Cela 3: 4 mΩ
Sumujemy: 3mΩ+5mΩ+4mΩ= 12mΩ
Opór wewnętrzny całego akumulatora wynosi 12mΩ
Poniżej obliczymy i zaprezentujemy jak opór wewnętrzny działa i w jaki sposób wpływa na wydajność twojego modelu:
Po pierwsze, musimy zrozumieć prawo Ohma. Stwierdza się, że prąd (A) za pośrednictwem przewodu między dwoma punktami jest wprost proporcjonalny do różnicy napięcia na tych dwóch punktach.
Nowoczesna formuła jest następująca: A = V / IR. We wzorze, opór jest mierzony w omach, a nie miliomach, więc musielibyśmy przekształcić nasze pomiary. Po pierwsze, musimy zmienić równanie do rozwiązania dla V, która będzie wyglądać następująco:
Amp x Rezystancja = V
W przykładzie będzie wyglądało to następująco:
1A x 0.012 Ω = 0.012V
Więc nasza bateria będzie doświadczać małego spadku napięcia w momencie obciążenia 1A. Biorąc pod uwagę nasz akumulator lipo 3S, którego napięcie przy pełnym naładowaniu wynosi ok. 12.6V to nic wielkiego. Lecz zobaczmy co dzieje się gdy zwiększymy obciążenie do 10A
10A x 0.012 Ω = 0.120V
Jak widzisz im większe wartości tym większy opór. Lecz najlepiej wyglądać to będzie na realnym przykładzie. Załóżmy że mamy 3 celowy akumulator Akumulator z naszego sklepu: Kryptonium 2200mAh 30C
Jego ciągła wydajność prądowa wynosi 66A, więc:
66A x 0,012 Ω = 0,792V!
To więcej niż ¾V. Więc spadek jest dość duży.
Ok, mamy spadek w wysokości 0,792V jak to wpłynie np. na nasz silnik?
Weźmy dla przykładu akumulator ABC-Power A2212 1400KV.
Tak jak omawialiśmy wcześniej 1400KV= 1400RPM na Volt.
W pełni naładowany akumulator 3S (pomijając opór): 11,1V
11,1V x 1400RPM = 15 540 RPM
Teraz weźmy nasz akumulator z oporem wewnętrznym w wysokości 0,792V
10,3V x 1400RPM = 14 420 RPM
Otrzymujemy różnicę w wysokości 1120 RPM!
Tak oto prawo Ohma wpływa na modelarstwo.
Jaka jest tolerancja IR dla akumulatora dla jednej celi?
- 0-6 mΩ – Akumulator lipo w dobrym stanie
- 7-12 mΩ – Rozsądne liczby
- 12-20 mΩ – To zakres, gdzie zaczniesz zauważać oznaki starości akumulatora.
- 20mΩ – Powinieneś myśleć o zakupie nowego akumulatora.
Opór wewnętrzny i Wydajność prądowa
Wiele osób wierzy że większa wartość wydajności prądowej uczyni ich pojazd sprawniejszy. Wcześniej mówiliśmy, że kierowanie się wartością wydajności prądowej jest kwestią indywidualną, jednak poruszając ten temat głębiej to warto zwrócić uwagę na tą wartość pod kątem oporu wewnętrznego. Otóż jak się okazuje im większa jest wydajność prądowa tym mniejszy jest opór wewnętrzny (nie we wszystkich przypadkach, lecz w większości tak).
Sumując: to mniejszy opór czyni akumulator bardziej sprawniejszym a nie wydajność prądowa.
Prawidłowe użytkowanie LiPo i ogólne zasady: Ładowanie
Ważne jest aby używać kompatybilnej ładowarki Lipo dla tych akumulatorów. Jak już wspomnieliśmy we wstępie, baterie LiPo wymagają specjalnego traktowania i przestrzegania ogólnie przyjętych zasad podczas użytkowania. Ładowanie odbywa się za pomocą systemu zwanego ładowanie CC / CV – Stały prąd/Stałe napięcie.
Baterie NiMH i NiCd zaś są ładowane najczęściej metodą ładowania pulsacyjnego. Ładowanie baterii lipo w ten sposób może ją uszkodzić. Dlatego to kryterium jest bardzo ważne.
Drugim powodem jest balanser. Używa się go aby wyrównać napięcie każdego ogniwa w akumulatorze lipo. Jest to bardzo ważne ze względów bezpieczeństwa oraz poprawia wydajność akumulatora.
Większość akumulatorów Lipo jest wyposażonych w złącze o nazwie JST-XH. Jednym z problemów z nim związanych jest brak żadnych rowków umożliwiających wypięcie tego złącza. Jeśli masz takie problemy to polecamy specjalny uchwyt do tych złącz.
Większość baterii Lipo należy ładować raczej powoli w porównaniu do akumulatorów NiMH lub NiCd. Podczas gdy ładujemy akumulator NiMH 3000mAh na 4 lub 5 A, akumulator lipo tej samej wielkości powinien być ładowany na nie więcej niż 3 amperach.
Najbezpieczniejsza prędkość ładowania dla większości akumulatorów lipo to 1C lub:
1x pojemność baterii w Amperach
Ze względu na ryzyko wystąpienia pożaru podczas użytkowania akumulatorów LiPo to nie bacząc jak małe jest prawdopodobieństwo powinno się podjąć pewne środki ostrożności. Zawsze powinno się mieć gaśnicę w pobliżu (gaśnica nie ugasi pożaru lipo – dokładniej wyjaśnimy to poniżej – reakcje chemiczne są bardzo trudne do ugaszenia), pomoże nam ona ograniczyć nieco ogień i powstrzymać przed rozprzestrzenianiem się. Najlepsza jest gaśnica CO2 (dwutlenek węgla) – pomaga ona usunąć tlen z miejsca pożaru i schłodzić baterię oraz otaczające ją przedmioty.
Innym środkiem ostrożności jest ładowanie akumulatora LiPo w pojemniku ognioodpornym. Większość ludzi wybiera specjalne torby Lipo ogólnodostępne na rynku. Jest to najbardziej praktyczne i tanie rozwiązanie. I najważniejsze: Nie należy ładować baterii bez nadzoru! Nie jest niezbędne aby znajdować się w tym samym pomieszczeniu, lecz jednak nie zalecamy wychodzenia z domu, koszenia w międzyczasie trawnika lub wykonywania innych czynności uniemożliwiających nam działań gaszących w razie pożaru.
Właściwa ładowarka dla akumulatora LiPo
Niedawno pojawiły się na rynku ładowarki z ekranami dotykowymi. Z początku można sądzić że to jedynie prosty chwyt marketingowy mający na celu zwrócić uwagę na dany model ładowarki. Jednak jak się okazuje jest to całkiem wygodne rozwiązanie. Dzięki niemu nie musimy przewijać i bez końca szukać określonych opcji. Użytkowanie ładowarki staje się bardziej intuicyjne i co najważniejsze szybsze. Oczywiście taka funkcja jest jedynie opcjonalna i nie powinno być to główne kryterium, którym powinniśmy kierować się podczas wyboru ładowarki.
Przedstawiona poniżej ładowarka T610 posiada dotykowy ekran i używanie jej jest niemal intuicyjne.
Jeśli posiadasz akumulatory o większej pojemności, ilości cel lub wyższej stawce ładowania to dobrym rozwiązaniem będzie znalezienie ładowarki, która umożliwia pracę na wyższej mocy. Wspomniana wyżej ładowarka T610 pracuje na 100W. Co to oznacza? Przyjrzyjmy się bliżej jak ampery, moc i napięcie współpracują.
Moc(W)= Napięcie(V) x Amperaż(A)
Załóżmy że mamy akumulator 6S 5000mAh i chcemy go naładować na 1C co oznacza 5A. Możemy ustawić ładowarkę na ładowanie 5A dla baterii 6S:
22,2V x 5A = 111W
Więc jeśli chcemy naładować nasz pakiet LiPo 6S 5000mAh na 5A musielibyśmy mieć ładowarkę, która jest w stanie zapewnić co najmniej 111W.
Więc ładowarka zapewniająca wyższą moc jest przydatna jeśli chcesz szybko ładować większe baterie. Najlepszym rozwiązaniem jest poproszenie o pomoc sprzedawcy w dobraniu ładowarki najbardziej pasującej do Twoich potrzeb.
Ładowanie Równoległe Vs Seryjne
Ładowanie równoległe może być bardzo niebezpieczne. Nawet eksperci z firm produkujących akumulatory radzą, aby z tej metody nie korzystały nawet doświadczone osoby.
Problem polega na tym, że podczas ładowania równoległego ładowarka nie widzi napięć poszczególnych akumulatorów i nie ma możliwości kontrolowania przeładowania akumulatora.
Kolejny problem z ładowaniem równoległym to różnice baterii. Jeżeli dwie baterie i komórki w niej zawarte pochodziły z dokładnie tej samej partii produkcyjnej, mają taki sam skład chemiczny, wiek, historię ładowań i wszystko inne – innymi słowy gdyby były identyczne to ładowanie równoległe będzie pomyślne. Lecz nigdy nie jesteśmy w stanie w 100% sprawdzić i powtórzyć a nawet przybliżyć się do podobnych wartości. Im bardziej zaś te wartości się różnią tym większa szansa na przegrzanie i prawdopodobieństwo wystąpienia niestabilności termicznej (więcej o tym w następnym dziale).
Nie ma także bezpiecznego sposobu na używanie przewodów do ładowania równoległego. Na internecie możemy znaleźć tysiące udanych prób ładowania równoległego. Lecz to po prostu osoby, którym udało się nie spalić swojego domu. Każdy ekspert zgodzi się z tą opinią.
Ładowanie seryjne jest bezpieczniejsze z tych dwóch metod (co nie znaczy że nie jest to mniej niebezpieczniejsze niż normalne ładowanie) po skonfigurowaniu ładowarki we właściwy sposób. Jeśli chcesz naładować sześć jednokomórkowych akumulatorów LiPo, które są takiej samej pojemności – można podłączyć je szeregowo, skonfigurować ładowarkę jak w przypadku 6 celowego lipo i naładować je.
Najlepszym sposobem na ładowanie wielu akumulatorów jednocześnie jest ładowarka z multi-portem.
Prawidłowe korzystanie i dbanie o akumulator: Rozładowanie (Korzystanie z akumulatora)
Akumulatory lipo oferują dużą moc i czas pracy co dla entuzjastów sterowania radiowego jest dużym plusem. Jednak tak jak pisaliśmy wczesniej to co ma swoje zalety musi mieć i wady. Akumulatory lipo mogą się zapalić jeśli nie są odpowiednio wykorzystywane. Są one wiele bardziej delikatne niż starsze akumulatory NiMH / NiCd. Problemem jest tutaj chemia akumulatora.
Akumulatory li-po zawierają lit. Lit jest metalem alkaicznym, reaguje z wodą i spala się. Lit również spala się gdy reaguje z tlenem, lecz tylko po podgrzaniu.
W świecie RC akumulator lipo czasem narażony jest na ekstremalne warunki, powodując nadmiar atomów tlenu i litu na obu końcach (czy to z katodą czy z anodą) baterii.
To może powodować i powoduje tlenek litu (Li2O) na anodzie lub katodzie. Tlenek litu powoduje zwiększenie oporu wewnętrznego akumulatora. W wyniku akumulator będzie się bardziej nagrzewał podczas użytkowania.
Większy Opór wewnętrzny = Wyższa Temperatura Operacyjna
Niektóre ładowarki mają możliwość odczytywania rezystancji wewnętrznej baterii w miliomach (mΩ). Dzięki takiej funkcji możemy monitorować w jaki sposób nasz Lipo działa i z jaką szybkością się starzeje podczas gdy IR wzrasta.
Ciepło powoduje nadmiar tlenu. Ostatecznie opakowanie Lipo zaczyna pęcznieć. To dobry czas aby zaprzestać (przedwcześnie lub nie) używania baterii. Dalsze używanie może i najprawdopodobniej będzie niebezpiecznie w skutkach.
Spuchnięta paczka generuje jeszcze większe ciepło powodując dalsze zwiększenie rezystancji (Li2O), co w ostateczności powoduje nadmiar ciśnienia aż akumulator pęka.
W tym momencie połączenie ciepła, tlenu i wilgoci z litem prowadzi do bardzo niebezpiecznego chemicznego pożaru.
Jeśli przestaniesz korzystać z akumulatora to trzeba to zrobić w bezpieczny sposób. Jeśli przebijesz akumulator, który jest spuchnięty to bardzo możliwe że wybuchnie pożar. Niestabilne wiązanie chemiczne, które zachodzi w napuchniętej baterii jest bardziej skłonne do uwolnienia energii w dążeniu do stworzenia bardziej stabilnego wiązania.
Kiedy lipo zostanie nakłute, lit reaguje z wilgocią w powietrzu i ogrzewa baterię. To ciepło pobudza niestabilne wiązania, które pękają uwalniając energię w postaci ciepła. Następstwem takiego ognia jest sceneria przedstawiona na obrazku po lewej stronie.
Całkowity proces budowania tlenku litu zajmuje około 300-400 cykli ładowania / rozładowania zanim osiągnie punkt krytyczny.
To jak pisaliśmy wcześniej to typowa żywotność baterii lipo. Lecz gdy bateria:
- będzie narażona na nadmierne ciepło z zewnątrz
- zostanie przegrzana
- zostanie rozładowana poniżej 3V na ogniwo
- zostanie fizycznie uszkodzona sprawimy że woda dostanie się do środka opakowania z folii
to przyśpieszymy tym samym proces narastania Li2O i bateria będzie służyć nam krócej.
W związku z tym większość producentów regulatorów zainstalowała w nich odcięcie zasilania w przypadku zbyt niskiego napięcia (LVC – Low Voltage Cutoff). LVC wykrywa napięcie baterii i dzieli to napięcie przez liczbę komórek w akumulatorze.
W tym miejscu widzimy korzyści z procesu balansowania. Regulator nie czyta napięcia każdego ogniwa w akumulatorze z osobna więc LVC będzie działał poprawnie tylko gdy wszystkie cele będą miały takie same napięcie. Rozładowywanie lipo poniżej 3.0V powoduje zwykle stałą degradację zdolności komórki do wchłaniania i przechowywania energii.
Lipo NIGDY nie powinno być rozładowywane poniżej 3.0V
LVC odcina zasilanie dla elektroniki np. silnika (lub w niektórych przypadkach przerywa dostarczanie zasilania) w celu poinformowania o niemal całkowicie rozładowanym akumulatorze.
Większość LVC odcina około 3,2V na ogniwo. Jeśli nasz akumulator nie jest zbalansowany to możliwe jest, że regulator nie będzie reagował nawet gdy napięcie którejś z cel będzie poniżej 3,0V. Jedna komórka może mieć 3,9V, podczas gdy druga 2,8V. To w sumie 6,7V co oznacza że proces odcięcia nie rozpocznie się. Model nadal będzie pracował a stan baterii pogorszy się jeszcze bardziej. Dlatego tak ważny jest proces balansowania. Więc kiedy korzystasz z lipo upewnij się że LVC jest włączone i poprawnie skonfigurowane i co najważniejsze nigdy nie kontynuuj pracy na raz odciętym przez LVC akumulatorze. Przestrzeganie tej reguły czasem może skutkować skróconym czasem zabawy lecz warto znieść takie poświęcenie w imię zdrowego Lipo.
Warto zauważyć że regulatory w modelach latających rzadko kiedy posiadają funkcję LVC (Odcięcie zasilania w powietrzu nie byłoby dobrym pomysłem). Zamiast tego bardzo często instalowane są buzzery, które sygnałem dźwiękowym informują nas o niskim napięciu.
Prawidłowe dbanie o akumulator: Przechowywanie
Jeszcze jakiś czas temu modelarze korzystali z modeli tak długo aż baterie padły a potem po prostu pozostawiali je na półce, gdzie czekały na następne ładowanie tuż przed kolejną zabawą.
Akumulatory Lipo nie mogą być tak traktowane. Również nie zaleca się przechowywać lipo w pełni naładowanych. Przyjęło się, że przechowywanie akumulatorów lipo powinno odbywać się w temperaturze pokojowej i przy naładowaniu 3,8V na komórkę. Nowoczesne ładowarki tak jak np. prezentowana wcześniej T610 ma funkcję Lipo Storage, które automatycznie rozładowują akumulatory do tego napięcia lub ładują w miarę potrzeby.
Właściwe napięcie LiPo podczas przechowywania = 3.8V na celę
Polecamy wprowadzać akumulatory lipo w stan przechowywania za każdym razem po używaniu. Nie jest to koniecznie lecz buduje dobre przyzwyczajenia. Jeśli zrobimy to za każdym razem, nie będziemy musieli martwić się o to czy zrobiliśmy to, czy nie. Akumulatory li-po mogą zostać uszkodzone gdy pozostawimy je na dłużej niż tydzień w pełni naładowane. Nie znaczy to, że uszkodzą się za każdym razem, gdy pozostawisz je na ponad tydzień lecz może się tak zdarzyć. Dlatego też nie zapominaj o swoim lipo i “dla jego zdrowia” wprowadzaj go w napięcie do przechowywania za każdym razem.
Akumulatory Lipo Powinny być przechowywane w ognioodpornym pudełku, torbie itd. Większość ludzi korzysta z toreb LiPo o czym pisaliśmy wcześniej. Są one najbardziej poręczne i zajmują najmniej miejsca.
Modelarze używają także ognioodpornych sejfów, ceramicznych donic i innych miejsc oraz przedmiotów, które zapobiegną rozprzestrzenianiu się ognia w przypadku wystąpienia. To że coś jest mało prawdopodobne nie znaczy że nie powinniśmy się przed tym zabezpieczyć jeśli mamy taką możliwość.
Jest to tak ważne że warto powtórzyć to jeszcze raz: Najczęstszym skutkiem problemów z jakimi borykają się właściciele lipo jest niewłaściwe przechowywanie. Kiedy bateria lipo jest przechowywana przez długi okres czasu ( i jest niewłaściwie naładowana) ma ona tendencję do rozładowywania się samoczynnie. Jeśli napięci spadnie poniżej 3.0V na ogniwo zdecydowana większość ładowarek lipo nie będzie jej ładować. Czasem akumulatory z tym problemem mogą być zrehabilitowane, lecz bardzo często jest już za późno. Więc jeszcze raz: jeśli podchodzisz do tego tematu w leniwy i niedbały sposób to całkiem prawdopodobne że czeka cię zakup nowych akumulatorów szybciej niż myślisz.
Utylizacja akumulatorów LiPo
Przed pozbywaniem się Lipo, lepiej upewnij się, że gwarancja się skończyła. Niektóre firmy mają roczną gwarancję na swoje produkty, lecz większość gwarancji zostanie unieważnionych po dokonaniu poniższych kroków.
Nikt chyba nie chce trzymać niedaleko siebie napuchniętej baterii w każdej minucie grożącej samozapłonem. Jak można pozbyć się akumulatora lipo w sposób bezpieczny? Oto co trzeba zrobić:
1.Rozładuj akumulator Lipo tak bardzo jak tylko bezpiecznie możesz
Można tego dokonać na kilka sposobów. Większość skomputeryzowanych ładowarek Lipo ma wbudowaną funkcję rozładowywania. Jeśli nie masz ładowarki z taką funkcję możesz rozładować akumulator w modelu. Należy pamiętać, że istnieje ryzyko pożaru i twój model może spłonąć. Niezbędne jest więc aby posiadać niezbędne wyposażenie ochronne i gaśnicę niedaleko.
Alternatywnie można zbudować własną platformę rozładowującą z żarówki i drutu. Wystarczy przylutować złącze męskie i podłączyć baterię. Upewnij się, że akumulator znajduje się w ognioodpornym pojemniku.
- Zafunduj swojemu Lipo kąpiel w soli
Wymieszaj sól kuchenną w ciepłej (nie gorącej) wodzie. Dodawaj sól tak długo aż nie będzie się rozpuszczać w wodzie. Upewnij się, że przewody są całkowicie zanurzone. Woda z solą ma bardzo dobre właściwości przewodzące i skróci proces rozładowywania. Pozostaw lipo w wodzie przez co najmniej 24 godziny.
- Sprawdź napięcie w akumulatorze
Napięcie wynosi 0,00V? Świetnie. Przejdź do następnego kroku. Jeśli nie to zalecamy kąpiel z solą przez następne 24 godziny. Powtarzaj ten krok tak długo aż napięcie wyniesie 0.
- Wyrzuć akumulator do śmieci
Zgadza się – w przeciwieństwie do baterii NiMH i NiCd, Lipo nie są niebezpieczne dla środowiska. Mogą być wyrzucane do śmieci bez problemu.
Wyposażenie LiPo: Odpowiednie złącza
Akumulatory Lipo mają w sobie całe pokłady energii czekające na uwolnienie i z pewnością chcemy aby do silnika dotarło tyle mocy ile to tylko możliwe. Złe złącza zwiększają opór wewnętrzny i nie pozwalają w pełni wykorzystać potencjału lipo. Dlatego też w tym dziale opiszemy rodzaje złącz.
Złącza Dean-T są najpopularniejszym wyborem wśród wymagających entuzjastów RC już od dłuższego czasu. Są one trudne do lutowania, szczególnie dla początkujących. Korzystanie z nich jest płynne i ogólnie są dobrze zaprojektowane. Jak niemal wszystkie popularne złącza są chronione przed polaryzacją. Złącza Dean-T są najpopularniejsze wśród hobbystów modelarstwa lotniczego.
XT-60 zyskały popularność ciągu ostatnich kilku lat na Polskim rynku. Złącze to jest często stosowane seryjnie w akumulatorach. Np. Kryptonium. czy mniejszych Tattu. Łatwe do lutowania i niewielkich rozmiarów.
Złącza EC3 pojawiły się na rynku bo Horizon Hobby szukał zastępstwo za złącza Tamiya jako standardowej wtyczki. Od tamtego czasu EC3 rozprzestrzenił się błyskawicznie. Niewielkie, popularne szczególnie na rynku lotniczym.
Złącze Tamiya
Pierwotnie nazywane złącze Molex’a, złącza te były de facto standardem w przemyśle hobby od wielu lat. Jeśli zakupiłeś akumulator z tym złączem to delikatnie zalecamy odcięcie go i lut jednego ze złącz powyżej. Złącze to wytwarza duży opór.
Są to jedne z najczęściej używanych dziś wtyków. Inne złącza, które pojawiły się w ostatnich latach na rynku nie mają takiej popularności jak te. W każdej dziedzinie ustalane są pewne standardy i tak samo jest w modelarstwie. Jeśli większość akumulatorów ma złącza XT-60 to nie utrudniaj sobie życia i korzystaj z nich i ty.
Teraz porozmawiajmy o złączach balansera. Istnieje wiele różnych wersji, lecz tutaj podamy tylko dwa najpopularniejsze i najczęściej używane.
Złącze JST-XH
Wtyczka ta jest tak blisko standardu przemysłowego w modelarstwie jak to tylko możliwe. Wchodzi ona w skład niemal wszystkich głównych marek: Taxxas, Venom, E-Flite, Duratrax. Większość akumulatorów akumulatorów Chińskich marek również z nich korzysta. Ważne jest tutaj aby przy odłączaniu nie ciągnąć za kable tylko za plastikową obudową (delikatna budowa).
Złącze Thunder Power (TP)
Złącze to nie jest kompatybilne z 95% ładowarkami dostępnymi na rynku dlatego też jest on wykorzystywane tylko w akumulatorach Thunder Power i Flite.
UWAGA: Nie ponosimy odpowiedzialności za wszelkie szkody powstałe poza naszą bezpośrednią kontrolą podczas praktycznego korzystania z tego poradnika.
Zapraszamy na zakupy do ABC-RC.PL: